Cabir İmanovun infarkt səbəbindən vəfat etməsi ürək xəstəlikləri ilə bağlı məsələni aktuallaşdırıb. Ümumiyyətlə son vaxtlar Azərbaycanda səhhətində ciddi problemləri olmayan şəxslərin qəfldən infarkt keçirərək vəfat etməsi hallarına rast gəlinir.
Bəs insanın bu halla qarşılaşmasına səbəb nədir, infarktın hansı səbəbləri var.
Cia.az bildirir ki, infarkt (yəni miokard infarktı) – ürəyin qan damarlarının (əsasən tac damarlarının) tıxanması nəticəsində ürək əzələsinin bir hissəsinin oksigensiz qalması və zədələnməsi deməkdir. Xalq arasında buna “ürək tutması” da deyilir.
İnfarktın əsas səbəbləri aşağıdakılardır:
- Ateroskleroz – damar divarında xolesterin yığılıb lövhəciklər əmələ gətirir, bu da damarların daralmasına və tıxanmasına səbəb olur.
- Tromb əmələ gəlməsi – lövhə qopub damar daxilində laxtalanmaya səbəb ola bilər.
- Hipertoniya (yüksək qan təzyiqi) – damar divarını zədələyir.
- Şəkərli diabet – damarların zədələnmə riskini artırır.
- Siqaret çəkmək – damarların daralmasına və tromb yaranmasına səbəb olur.
- Stress və emosional gərginlik – ürəyin yükünü artırır.
- Piylənmə və düzgün qidalanmama – artıq xolesterin toplanmasına səbəb olur.
- Hərəkətsiz həyat tərzi – qan dövranını zəiflədir, ürək-damar xəstəliklərini sürətləndirir.
- İrsiyyət – ailəsində erkən yaşda ürək xəstəliyi olanlarda risk yüksəkdir.
İnfarktın əsas əlamətlərini də təqdim edirik:
- Şiddətli döş qəfəsi ağrısı – adətən sinənin ortasında başlayır, 10 dəqiqədən çox davam edir, çiyinə, qola, boyuna, çənəyə və ya kürəyə yayıla bilər.
- Təngnəfəslik – nəfəs darlığı, boğulma hissi.
- Soyuq tər – qəfil və güclü tərləmə.
- Başgicəllənmə, halsızlıq, zəiflik – bəzən huşunu itirmə ola bilər.
- Ürəkbulanma və ya qusma.
- Nəbzin qeyri-sabitliyi – çox sürətli və ya nizamsız ola bilər.
Bəzi hallarda (xüsusilə diabetli şəxslərdə) infarkt “səssiz” də keçə bilər, yəni tipik sinə ağrısı olmadan. Yalnız təngnəfəslik, halsızlıq və ya qəfil tərləmə ilə özünü göstərə bilər.
İnfarkt əlamətləri hiss olunanda vaxt itirmədən təcili yardım çağırmaq lazımdır. İlk saatlarda göstərilən tibbi yardım həyat qurtarır.
